Γιατί όμορφοι και ικανοί άνθρωποι μένουν μόνοι

Είναι συχνό το φαινόμενο όμορφοι και ικανοι άνθρωποι να μένουν μόνοι; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:

Η Θεωρία των Παιγνίων και το Δίλημμα των φυλακισμένων

Πρόσφατα διάβασα ένα άρθρο στα αγγλικά από τον Alex Gilchrist σχετικά με τη θεωρία των παιγνίων. Για όσους δεν την έχετε ακούσει, πιο κάτω θα μάθετε τα βασικά για αυτή τη θεωρία.

Το σημαντικό είναι πως αυτή εφαρμόζεται στις ερωτικές σχέσεις και εξηγεί γιατί άνθρωποι επιτυχημένοι ή/και όμορφοι που έχουν τις καλύτερες προϋποθέσεις να βρουν έναν/μια σύντροφο, συχνά αποτυγχάνουν στις ερωτικές σχέσεις.

Ο συγγραφέας αναφέρεται αρχικά στο βιβλίο «Game Theory at Work» του James Miller για τη θεωρία παιγνίων και κατόπιν συνεχίζει για το πώς αυτή η θεωρία βρίσκει εφαρμογή στις σχέσεις.

Στο βιβλίο περιγράφονται διάφορα είδη παιγνίων (εννοείται παιγνίων που παίζονται στην καθημερινή ζωή μας, και όχι τεχνικά παιχνίδια, με χαρτιά ή επιτραπέζια). Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα είναι το δίλημμα του φυλακισμένου και προκειμένου να μην μπω στον κόπο να σας περιγράψω τι είναι αυτό θα παραθέσω απλώς το σχετικό λήμμα της Wikipedia.

Δυο ύποπτοι συλλαμβάνονται από την αστυνομία, η αστυνομία δεν έχει επαρκή στοιχεία για την καταδίκη τους και αφού έχει απομονώσει τους δύο κρατουμένους, τους δίνει την εξής δυνατότητα: αν ο ένας καταθέσει κατά του άλλου («προδώσει» τον άλλο), και ο άλλος παραμείνει σιωπηλός (συνεργαστεί με τον άλλο), ο προδότης θα αφεθεί ελεύθερος ενώ ο συνεργός που δεν ενέδωσε, καταδικάζεται σε πλήρη ποινή 10ετούς κάθειρξης.

Αν και οι δύο δεν μιλήσουν, τότε και οι δύο θα καταδικαστούν σε 6μηνη φυλάκιση για πλημμέλημα. Αν και οι δυο προδώσουν ο ένας τον άλλο, ο καθένας θα καταδικαστεί σε 5ετή κάθειρξη.

Κάθε φυλακισμένος μπορεί να διαλέξει να προδώσει τον άλλο ή να μην μιλήσει. Και οι δυο φυλακισμένοι λαμβάνουν διαβεβαιώσεις ότι ο άλλος δεν θα μάθει πριν το τέλος της να ανάκρισης, ότι ό άλλος τον πρόδωσε.

Εκ πρώτης όψεως, είναι προφανές, ότι η καλύτερη επιλογή για τους κρατούμενους είναι να συνεργαστούν για να καταδικαστούν σε 6μηνη φυλάκιση. Αλλά αν το μόνο που σε νοιάζει είναι ο εαυτός σου, το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να προδώσεις τον άλλο ελπίζοντας ότι θα αφεθείς ελεύθερος, όντας βέβαιος πως ότι και αν συμβεί δεν θα «φας» 10 χρόνια. Καθώς και οι δυο κρατούμενοι λαμβάνουν, ενεργώντας ορθολογικά, την ίδια απόφαση, καταλήγουν και οι δυο να εκτίσουν ποινή κάθειρξης 5ετών, σίγουρα όχι η καλύτερη κατάληξη.

Μια ανάλογη κατάσταση, είναι και ο πυρηνικός αφοπλισμός. Σ΄ αυτή την περίπτωση το γράφημα είναι ως εξής:

Χώρα Β αφοπλίζει
Χώρας B διατηρεί πυρηνικά όπλα
Χώρα A αφοπλίζει
Αποφυγή πιθανής πυρηνικής καταστροφής
Χώρα Α: αδύναμη
Χώρα Β: πανίσχυρη
Χώρα Α διατηρεί πυρηνικά όπλα
Χώρα Α: πανίσχυρη
Χώρα Β: αδύναμη
Πιθανή καταστροφή του κόσμου

Καμία χώρα δεν θα αποδεχτεί τον κίνδυνο να βρεθεί στο έλεος της άλλης, οπότε διατηρεί πυρηνικό οπλοστάσιο. Θα ήταν σκόπιμο μια χώρα να παραβεί μια πιθανή συμφωνία περιορισμού των πυρηνικών όπλων προκειμένου να επιβεβαιώσει την κυριαρχία της καθώς μια άλλη χώρα είναι πιθανό να το κάνει, με αποτέλεσμα να την έχει «βάψει». Έτσι έχουμε πυρηνικά όπλα.

Η Θεωρία των Παιγνίων και οι Ερωτικές Σχέσεις

Στις ερωτικές σχέσεις είναι χρήσιμο και για τις δυο πλευρές να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο και να μην κρύβουν το ότι είναι ευάλωτοι, εάν πρόκειται να επιτύχουν την ερωτική ευτυχία. Αλλά είναι μια στρατηγική υψηλού κινδύνου. Αν δείξεις το ότι είσαι ευάλωτος αλλά η άλλη πλευρά δεν το κάνει, διακινδυνεύεις να πληγωθείς. Η καλύτερη στρατηγική είναι να κρύψεις ότι είσαι ευάλωτος, μην αφήνοντας τις άμυνες σου να ατονήσουν, παίζοντας τον κακό. Κατά αυτό τον τρόπο τίποτα εξαιρετικά δυσάρεστο δεν μπορεί να σου συμβεί.

Μοιάζει σαν αυτό που οι ειδικοί της θεωρίας των παιγνίων, ονομάζουν κυρίαρχη στρατηγική, η καλύτερη κατάληψη για σένα, ότι και αν κάνει ο άλλος. Δεν θα επιτύχεις την ερωτική ευτυχία, αλλά δεν θα συντριβείς συναισθηματικά. Το να μην ερωτευθείς, συνεπώς, φαντάζει σοφό, το οποίο μοιάζει παράλογο (όπως γενικά στα διλήμματα του φυλακισμένου).

Ας πάμε ένα βήμα παραπέρα. Ας υποθέσουμε ότι είσαι μια όμορφη κοπέλα με πολλούς θαυμαστές. Είναι πιθανό ότι θα είσαι ακόμα πιο κακιά από τη μέση κοπέλα. (Το ίδιο ισχύει και για τα αγόρια προφανώς, αλλά η περίπτωση του κοριτσιού είναι πιο εύκολα κατανοητή). Γιατί αυτό;

Γιατί όμορφοι και ικανοί άνθρωποι μένουν μόνοι

Ως μια όμορφη κοπέλα με πολλούς θαυμαστές, σκοπός σου είναι να καταλήξεις με τον καλύτερο δυνατό «μνηστήρα», με άλλα λόγια να ξεχωρίσεις την ήρα από το σιτάρι. Το να βρεις σύντροφο δεν είναι πρόβλημα, το να βρεις τον σωστό σύντροφο είναι. Το να ακολουθείς τη χειριστική στρατηγική είναι επωφελές κατά διάφορους τρόπους.

Πρώτον αποκλείει τους πάντες, εκτός από τους πιο αφοσιωμένους- οι άλλοι απλά θα τα παρατήσουν αν συνεχίσεις να τους αποκρούεις και να τους κάνεις να αισθάνονται ανεπαρκείς.

Δεύτερον, αυξάνει τη φαινομενική σου αξία. Όπως όλοι ξέρουμε οτιδήποτε μπορείς να αποκτήσεις χωρίς προσπάθεια ή κόστος, μάλλον δεν αξίζει να το αποκτήσεις. Όσο πιο δύσκολη το παίζεις, τόσο μεγαλύτερη είναι η φαινομενική σου αξία για τους θαυμαστές σου. Αυτή είναι η λογική που εξηγεί γιατί δεν πρέπει να πηγαίνεις στο κρεβάτι με κάποιον στο πρώτο ραντεβού.

Αν υποκύψεις τόσο εύκολα, μεγάλο μέρος του μυστηρίου σου και της φαινομενικής σου αξίας εξαφανίζεται και κινδυνεύεις να φας χυλόπιτα. Με μεγαλύτερη (φαινομενική αξία) μπορείς να προσβλέπεις σε ακριβότερα δώρα, περισσότερα λουλούδια, καλύτερα εστιατόρια και πιο ευχάριστες εκδρομές του σαββατοκύριακου.

Τρίτον, όπως έχουμε πει πιο πάνω, είναι μια στρατηγική που δεν οδηγεί σε ήττα ποτέ. Όσο παραμένεις κακιά και δεν δεσμεύεσαι δεν κινδυνεύεις να πληγωθείς. Η στρατηγική σου συνεπώς πρέπει να είναι να αυξήσεις την ελκυστικότητα σου, με ωραία ρούχα, χτενίσματα και οποιαδήποτε άλλα εφόδια μπορείς να συγκεντρώσεις και να μειώσεις τη διαθεσιμότητα σου. («Συγνώμη, πρέπει να μείνω μέσα για να λουστώ!»).

Αυτά βέβαια γίνονται στα παραμύθια, όπου ο πρίγκιπας – μνηστήρας πρέπει να σκοτώσει δράκους, να περάσει μέσα από αγκάθια και να επιτύχει σε αμέτρητους άθλους προκειμένου να κερδίσει την καρδιά της πριγκίπισσας, της οποίας η μόνη πραγματική υποχρέωση είναι να είναι όμορφη.

Αν δεν είσαι μία τόσο όμορφη κοπέλα, είναι μια ακόμα πιο επικίνδυνη στρατηγική καθότι μπορεί να έχεις πολύ λιγότερους «μνηστήρες» οι οποίοι να μην είναι διατεθειμένοι, να τραβήξουν όλα αυτά. Αντίστοιχα αν είσαι άντρας, βρίσκεσαι αρχικά σε μειονεκτική θέση, γιατί στις δυτικές κοινωνίες είσαι εσύ που υποτίθεται ότι πρέπει να είσαι ο κυνηγός, δηλαδή να καταστείς ευάλωτος και να διακινδυνεύσεις την απόρριψη κάνοντας την πρώτη κίνηση. Τίποτα δεν σε εμποδίζει βέβαια, αφού καμακώσεις το κορίτσι να γίνεις «κακός», αλλά αυτή δεν μπορεί να είναι η πρώτη σου κίνηση.

Πίσω στην πριγκίπισσα, έχοντας συνειδητοποιήσει ότι το να παίζεις τη δύσκολη είναι μια στρατηγική που κερδίζει, αντιμετωπίζεις ένα πρόβλημα. Δεν μπορείς να επιτύχεις την ερωτική ευτυχία ακολουθώντας συνεχώς αυτή τη στρατηγική- ενώ αυτός είναι ο τελικός σου σκοπός. Για να το επιτύχεις αυτό πρέπει κάποια στιγμή να αποφασίσεις να είσαι «καλή». Πότε πρέπει να το κάνεις αυτό;

Προφανώς όταν ο μνηστήρας πληροί τις προϋποθέσεις. Αλλά το πρόβλημα αυτό είναι παρόμοιο με αυτό που αντιμετωπίζει κάποιος που έχει αγοράσει μετοχές η αξία των οποίων πρόσφατα ανέβηκε. Πότε τις πουλάς και ρευστοποιείς το κέρδος σου; Μήπως θα αξίζουν περισσότερο αύριο; Αν η τιμή τους ανεβεί 30% αφού έχεις πουλήσει πως θα αισθάνεσαι τότε;

Οπότε μπορεί να έχει βρει έναν μνηστήρα που πληροί τις προϋποθέσεις, αλλά μήπως θα γνωρίσεις έναν ακόμα καλύτερο στο προσεχές μέλλον; Εξάλλου κανείς δεν είναι τέλειος, κρατάς όλα τα ατού στα χέρια σου, οπότε γιατί να μην περιμένεις για τον πραγματικό ΠΡΙΓΚΙΠΑ.

Αν ζεις σε μια πόλη όπου έρχεσαι σε επαφή με πολλούς ανθρώπους και επίσης πολλούς πιθανούς «μνηστήρες», είναι πιο πιθανό να περιμένεις το τζακ ποτ. Εξάλλου το να παίζεις δύσκολη μπορεί να γίνει έξη. Όπως έχουμε δει δουλεύει μια χαρά- μέχρι ένα σημείο - οπότε μπορεί να αναπτύξεις συμπεριφορές – ακριβά γούστα αν θέλετε- που γίνονται δεύτερη φύση. Καθώς αναβάλεις να δείξεις ότι είσαι ευάλωτη, η πανοπλία σου γίνεται σα δεύτερη επιδερμίδα, την οποία μπορεί να δυσκολευτείς να βγάλεις την κατάλληλη στιγμή.

Όλα τα παραπάνω αφορούν φυσιολογικούς ανθρώπους, αλλά ας υποθέσουμε λόγου χάριν, ότι δεν είσαι τόσο φυσιολογικός. Δεν είναι παράλογο. Εξάλλου ποιος είναι; Πιθανώς, ως μια εκκολαπτόμενη πριγκίπισσα, έμαθες νωρίς στη ζωή σου ότι αρκούσε να πατήσεις πόδι για να πάρεις αυτό που ήθελες.

Το παιχνίδι του ζευγαρώματος απλώς επιβεβαιώνει αυτή την πεποίθηση. Μπορεί να φτάσεις στο σημείο στο οποίο αυτό που επιθυμείς περισσότερο είναι η ερωτική ευτυχία, αλλά απλά δεν μπορείς να κάνεις τον εαυτό σου να φερθεί «καλά», γιατί ποτέ δεν το έχεις κάνει για μεγάλα χρονικά διαστήματα, αφού αυτό είναι μια επικίνδυνη στρατηγική που μπορεί να οδηγήσει στο να πληγωθείς ανεπανόρθωτα.

Υπάρχει μια ακόμα δυσκολία με την αλλαγή της στρατηγικής. Αν έχεις υιοθετήσει την «κακή» στρατηγική, τότε έχεις αναπτύξει την ικανότητα σου να λες ψέματα. Εξάλλου δεν χρειαζόταν να μείνεις μέσα για να λουστείς, έτσι δεν είναι; Επίσης, βρίσκεις ιδιαίτερα ελκυστικό τον επίδοξο μνηστήρα σου, απλώς δεν θέλεις να το μάθει. Τουλάχιστον όχι ακόμη.

Τα δώρα του σε γεμίζουν χαρά αλλά δεν μπορείς να το δείξεις. Ελπίζεις ότι θα αποκωδικοποιήσει την συμπεριφορά σου, ώστε να μπορείς να διατηρήσεις την επίφαση της σχετικής αδιαφορίας σου, και συνεπώς το πάνω χέρι και την εξουσία στην σχέση, ενώ του ρίχνεις κάποια ψίχουλα προκειμένου να συντηρείς το ενδιαφέρον του.

Αλλά τι θα συμβεί, αν δεν καταλάβει τα πραγματικά σου αισθήματα; Ποιο θα είναι το αποτέλεσμα αν πάρει την αδιαφορία σου τοις μετρητοίς; Θα τα παρατήσει και θα σε αφήσει ήσυχη, ή το πιο πιθανό-αφού είναι καψούρης- θα υιοθετήσει και ο ίδιος την στρατηγική του «κακού»; Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί προκειμένου να μην πληγωθεί ή από την επιθυμία του να εκδικηθεί, περίπτωση κατά την οποία η σχέση θα πάει κατά διαόλου. Το να μην είσαι πλήρως ειλικρινής καταστρέφει την εμπιστοσύνη. Μπορεί μάλιστα να αμφιβάλεις για τα κίνητρα των ανθρώπων που είναι απολύτως έντιμοι, γιατί υποθέτεις ότι αφού εσύ λες ψέματα το ίδιο κάνουν και αυτοί.

Το αγόρι σε αυτό το παιχνίδι βρίσκεται στην πραγματικότητα σε έναν φαύλο κύκλο. Αυτό συμβαίνει γιατί ως επίδοξος μνηστήρας πρέπει να αποδείξει ότι είναι δυνατός, «αρσενικός» που μπορεί να κάνει κουμάντο- και αυτή είναι μια από τις δοκιμασίες που του επιφυλάσσει η πριγκίπισσα.

Πως μοιάζει το αγόρι αν αποδέχεται όλα τα καπρίτσια της πριγκίπισσας και υποκύψει σε όλες της τις απαιτήσεις; Μοιάζει αδύναμος και πιθανώς ενδεής. Μάλιστα η «ένδεια» αυτή μπορεί να εμφανιστεί σε γενικά μη φτωχούς συναισθηματικά ανθρώπους οι οποίοι όμως είναι πολύ ερωτευμένοι, όταν ο ένας σύντροφος διαρκώς εφαρμόζει τη στρατηγική του «κακού» στον άλλο μη δείχνοντας αγάπη και στοργή.

Αυτό σημαίνει πως το αγόρι είναι σχεδόν υποχρεωμένο σε κάποια στιγμή να ανταποδώσει τη στρατηγική του «κακού», προκειμένου να μη φανεί πως είναι άβουλος. Αν το κορίτσι δεν αλλάξει γρήγορα στρατηγική, σε αυτό το σημείο (υιοθετώντας τη στρατηγική του «καλού» κοριτσιού), οι οιωνοί δεν είναι καλοί για τη σχέση.

Όλα τα παραπάνω εξηγούν, πως υπάρχουν πολλοί επιτυχημένοι, ενδιαφέροντες και όμορφοι άνθρωποι οι οποίοι φαίνεται να είναι ανίκανοι να βρουν την ερωτική ευτυχία και έναν σταθερό ερωτικό σύντροφο. Ως αποτέλεσμα είναι δυστυχείς και μοναχικοί.  Το να φοβάσαι ότι θα χάσεις στο ερωτικό παιχνίδι, σημαίνει πως έχεις λίγες πιθανότητες να βγεις σημαντικά κερδισμένος.

Προφανώς όλα τα παραπάνω έχουν να κάνουν με τον μέσο όρο, και υπάρχουν εξαιρετικά, όχι κακά, πανέμορφα κορίτσια και αγόρια, όπως υπάρχουν τραγικές περιπτώσεις ανθρώπων, χωρίς τίποτα αξιομνημόνευτο, οι οποίοι θα έπρεπε να είναι ευγνώμονες για το παραμικρό ενδιαφέρον που δείχνει κάποιος προς αυτούς, αλλά οι οποίοι παρόλα αυτά συμπεριφέρονται με απαράδεκτο τρόπο όταν υπάρχει αυτό το ενδιαφέρον.

Έρα Μουλάκη,  Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια

Οι άνθρωποι της ζωής σου, θα έρθουν αθόρυβα

Τη ζωή δεν επιτρέπεται να την αγνοήσεις…





Κάθεσαι και μετράς ανθρώπους που έφυγαν και δεκάδες πικρές στιγμές.


Μετράς λάθος εκτιμήσεις, προδοσίες, ψέματα κι απογοητεύσεις.


Και λες πως είσαι άτυχος, κατεβάζοντας ηττημένα το κεφάλι.


Λες πως οι ανθρώπινες επαφές, φιλίες, συγγένειες, έρωτες και συνεργασίες είναι λαχείο κι εσύ αιώνια γκαντέμης.


Και λες, λες… Συνέχεια λες κι όλο κλαις.


Για εκείνα που πέρασαν και δεν ήταν όπως τα ήθελες και για αυτά που δεν ήρθαν ποτέ.


Και μισείς τα λάθη σου, απορείς με τα πάθη σου κι αναθεματίζεις τη μοναξιά σου.


Είσαι σίγουρος, όμως, γι’αυτό που λες;


Είσαι σίγουρος ότι στάθηκες άτυχος στη ζωή;


Δε νομίζω.


Δε λέω ότι σου ήρθαν όλα βολικά. Δε λέω πως σου στρώθηκαν κόκκινα χαλιά και σου φώναζαν πέρνα να σε ράνουμε ροδοπέταλα.


Δε θα είχε αξία, άλλωστε, η ζωή αν ήταν τόσο βολική. Θα τη βαριόμασταν όσο δεν παίρνει. Και με το δίκιο μας, δηλαδή. Αυτά που μας χαρίζονται με τη μία δεν τα εκτιμάμε.


Αντίθετα, τα καταχωρούμε στα αμελητέας σημασίας και τα αγνοούμε.


Και τη ζωή δεν επιτρέπεται να την αγνοήσεις…


Γιατί στο πρώτο σημάδι πως το έκανες, θα σου χώσει ένα χαστούκι που δε ξέρεις από που σου ήρθε.


Συμφωνούμε, λοιπόν, ότι δε σου ήρθαν όλα βολικά. Συμφωνούμε επίσης πως και οι άνθρωποι, γιατί πάνω από όλα αυτό σε καίει, δεν είναι πάντα αυτό που φαίνονται. Κι έτσι μπορεί να σε πλήγωσαν, να σε πρόδωσαν, να σε διέψευσαν.


Αλλά δεν είσαι μόνος.


Εγώ βλέπω να έχεις γύρω σου ανθρώπους που σε αγαπάνε.


Που μπορεί να μην είναι ολόκληρος λόχος αλλά οι άνθρωποι της ζωής μας δεν πρέπει να γεμίζουν γήπεδο.


Αρκεί να γεμίζουν την καρδιά και την γκαρσονιέρα σου με την αγάπη τους.


Και υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι.


Και τους αδικείς, που δίνεις περισσότερη σημασία, στους άλλους, εκείνους που δε στάθηκαν όπως έπρεπε.


Μια ζωή θεωρείται πετυχημένη αν έχεις έστω κι έναν άνθρωπο κοντά που θα έτρεχε για σένα. Που θα αψηφούσε χειμώνες και ώρες κι αποστάσεις και υποχρεώσεις για να βρεθεί κοντά σου. Όχι μόνο στη λύπη, μα και τη χαρά. Κυρίως σε αυτή.


Κι εσύ έχεις. Κι όχι μόνο έναν. Έχεις ανθρώπους που σε νοιάζονται και σ’αγαπάνε. Ανθρώπους που κι εσύ νοιάζεσαι κι αγαπάς.


Και δε σε πλησίασαν με κωδωνοκρουσίες, μήτε συνοδεύτηκε η άφιξη τους με μεγάλα λόγια που έγιναν καπνός αμέσως.


Έχεις ανθρώπους που ήρθαν αθόρυβα. Διακριτικά.


Ανθρώπους που στην αρχή μπορεί και να τους κοίταζες με μισό μάτι, γιατί ίσως δεν ήταν πολύ του γούστου σου.


Αλλά που σε έκαναν μέρα τη μέρα να αλλάξεις την αρχική σου εκτίμηση. Να τη μετανιώσεις…


Γιατί έτσι είναι, μάτια μου.


Οι άνθρωποι που θα γίνουν της ζωής μας, θα έρθουν αθόρυβα.


Θα σταθούν στο πλάι μας και θα αποδεικνύουν μέρα τη μέρα, ώρα την ώρα, στιγμή τη στιγμή πως τους αξίζει να βρίσκονται εκεί. Με τη στάση, την ηθική, την ύπαρξη του ολόκληρη…


Είναι οι άνθρωποι που θα ευλογήσεις το Σύμπαν για την μεγαλοψυχία του να στους στείλει. Είναι εκείνοι που θα απαλύνουν τις πληγές που άφησαν οι άλλοι, οι πομπώδεις μεγαλόστομοι “φίλοι” με τις τεράστιες υποσχέσεις και τις μικροσκοπικές καρδιές…


Γι’αυτό μη μου ξαναπείς οτι δεν έχεις ανθρώπους γύρω σου, γιατί αλήθεια θα θυμώσω.


Και κοίτα, μη θυμώσει και το Σύμπαν με όσα λες και τότε θα έχουμε πρόβλημα.


Γιατί αυτούς τους ανθρώπους δε θέλεις να τους χάσεις…


Ήρθαν κοντά σου και θέλουν να μείνουν.


Φρόντισε, λοιπόν, να είσαι άξιος να τους κρατήσεις. Με την καρδιά ανοιχτή και γεμάτη… όπως ακριβώς τους πρέπει…






Γράφει η Στεύη Τσούτση
Πηγή: anapnoes.gr

Αγαπώ τους σιωπηλούς ανθρώπους με το θορυβώδες μυαλό

Αν παρατηρήσεις προσεκτικά την πορεία της ζωής όσων θαυμάζεις αυτήν τη στιγμή, θα διαπιστώσεις πως είναι άνθρωποι που δεν πήραν τον εύκολο δρόμο, πως οι επιλογές τους δεν ήταν πάντα οι αναμενόμενες και για πολλές από αυτές μπορεί ούτε οι ίδιοι να είναι ιδιαίτερα περήφανοι σήμερα.

Έχεις ποτέ αναρωτηθεί για την ευεργετική δύναμη του αντιπαραδείγματος; Έχεις συνειδητοποιήσει πως οι κακές επιλογές μπορούν να σε λυτρώσουν;



Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που θαυμάζεις -και τους αξίζει να τους θαυμάζεις- έχουν κάνει πολλά λάθη, έχουν και από ένα παρελθόν που θα ήθελαν να ξεχάσουν, έχουν πονέσει πολύ, έχουν προδοθεί τόσες φορές που έχουν χάσει το μέτρημα, έχουν αγαπήσει ανθρώπους οι οποίοι τους κακοποιούσαν ψυχολογικά, έχουν εξευτελιστεί και έχουν συνάψει φιλικές σχέσεις με ανθρώπους που ούτε θα τους πλησίαζες. Μπορεί να μην ήταν εύκολο, μπορεί να θέλουν να τα ξεχάσουν, μπορεί να μην τους σεβόσουν εάν τους γνώριζες σε αυτές τις σκοτεινές τους φάσεις αλλά σίγουρα, εάν δεν είχαν περάσει από αυτά τα στάδια, σήμερα δεν θα τους θαύμαζες. Η σοφία είναι πράγμα πανάκριβο, ξέρεις.



Την αξία της καλοσύνης δεν την έμαθα από ανθρώπους δοτικούς και καλόψυχους. Την έμαθα από ανθρώπους τσιγκούνηδες, λίγους, κακούς. Εκεί κατανόησα τη σημασία του να είσαι καλός, τη χρησιμότητα, τις ευεργετικές ιδιότητες του να αγαπάς και τη χαρά του να δίνεις. Το λίγο τους με έπνιξε, μου προκάλεσε ασφυξία, κλειστοφοβία και αγάπησα το πολύ. Και έμαθα να μην συμβιβάζομαι ούτε με το λίγο ούτε καν με το λιγότερο.



Την αξία και τη δύναμη της σιωπής την έμαθα από ανθρώπους που μιλούν συνεχώς χωρίς να λένε τίποτα. Γιατί αυτοί που μιλούν συνεχώς, σπάνια έχουν να πουν κάτι. Θυμάστε, φυσικά, από το σχολείο τον τύπο που πεταγόταν συνέχεια και έκανε σχόλια στο δάσκαλο και έλεγε με άλλα λόγια αυτά που μόλις άκουσε και απαντούσε ο ίδιος στις ερωτήσεις που έθετε, μόνο και μόνο για να ακούγεται η φωνή του.



Η ενήλικη ζωή είναι γεμάτη από τέτοιους τύπους. Και κάπως έτσι αγάπησα αυτούς τους όμορφους ανθρώπους τους σιωπηλούς με το μυαλό το θορυβώδες. Τη σέβομαι τη σιωπή. Τη σέβομαι όσο λίγα πράγματα. Τους αγαπώ τους ανθρώπους που δεν «εξαντλούνται μέσα στην πολλή συνάφεια του κόσμου». Είναι δικοί μου άνθρωποι. Δικοί μου όσο λίγοι.



Την αξία της αγάπης την έμαθα από εκείνους που μου τη στέρησαν. Όχι μόνο από εκείνους που δεν με αγάπησαν αλλά και από εκείνους που δεν με άφησαν να τους αγαπήσω εγώ. Δεν ξέρω με σιγουριά σε ποιους το κρατάω περισσότερο. Μάλλον στους δεύτερους. Γιατί, στην τελική, τι συμβαίνει στ’ αλήθεια όταν ψάχνεις κάποιον; Ποια είναι η ανάγκη σου η πραγματική; Θες να αγαπηθείς ή μήπως θες να σε αφήσει να τον αγαπήσεις εσύ; Έτσι αγάπησα την αγάπη- όταν κατάλαβα πως δεν είναι δεδομένη και πως δεν είναι όλοι οι άνθρωποι διατεθειμένοι ούτε να τη δώσουν ούτε να τη δεχθούν. Το λίγο των «λίγων» με έσπρωξε σε αυτό το ασυμβίβαστο πολύ.



Διάβασα πολλά κακά βιβλία για να μάθω από καλή λογοτεχνία και άκουσα κακή μουσική για να μάθω τι κάνει τα αυτιά μου να χαίρονται στ’ αλήθεια. Έκανα αποτυχημένες σχέσεις για… Όχι, εντάξει, δεν με έκαναν να μάθω ακόμα πώς να κάνω μια σχέση να πετύχει αλλά με έκαναν να μάθω καλύτερα τον εαυτό μου. Τις ευγνωμονώ τις αποτυχημένες σχέσεις μου γιατί με έκαναν αυτό που είμαι σήμερα.



Το μόνο σίγουρο είναι ότι έχεις κάνει λάθη. Πήρες λάθος αποφάσεις, αγάπησες ακατάλληλους ανθρώπους, εμπιστεύτηκες λάθος ανθρώπους, έσπασες τα μούτρα σου. Και έχεις δυο επιλογές: να έχεις κακές αναμνήσεις που θα σε τραβάνε πίσω ή να μάθεις κάτι σωστό από το κάθε λάθος. Δε γνωρίζω για την εγκυρότητα της ατάκας- καραμέλας «Κάθε εμπόδιο για καλό» και αν είχα την εξουσία, θα την ποινικοποιούσα ως φράση χωρίς δεύτερη σκέψη. Γνωρίζω, όμως, με βεβαιότητα πως αν πάρεις το χρόνο που χρειάζεσαι και δεις τα πράγματα από μια απόσταση και χωρίς φόβο (αλλά με πάθος! Πάντα με πάθος!), θα δεις πως από τα λάθη σου θα μάθεις και όχι από τα σωστά σου.



Σίγουρα δεν χρειάζεται να χάσεις κάτι για να το εκτιμήσεις. Πρέπει, όμως, να έχεις χάσει κάτι στο παρελθόν για να εκτιμήσεις αυτό που έχεις τώρα. Και, αν δε σπάσεις, πώς θα μάθεις από τι είσαι φτιαγμένος;



Εξάλλου, τα λάθη μας είμαστε και όχι τα σωστά μας. Τίποτα γκουρμέ δεν θα σε κάνει να εκτιμήσεις το φαγητό. Μόνο το κακό φαγητό θα σε κάνει να εκτιμήσεις το καλό φαγητό. Την ευγνωμοσύνη θα τη διδαχθείς από τους αγνώμονες και τη δικαιοσύνη από όσους σε αδικούν. Τον επαγγελματισμό από όσους σου φέρθηκαν αντιεπαγγελματικά και το πολύ θα στο μάθουν οι «λίγοι».



Της Λουκίας Μητσάκου



Πηγή: loukini.gr με πρωτότυπο τίτλο: Η ευεργετική δράση του αντιπαραδείγματος

Κική Δημουλά: δεν έζησα τον έρωτα όσο ήθελα

Καλλιτέχνης: Ντίνος Πετράτος

«Είναι τόσο απίθανο πράγμα να συμπέσουν οι βαθμοί του αισθήματος ακριβώς ανάμεσα σε δύο ανθρώπους - παρά μόνο ενδεχομένως για μία στιγμή.

Μόνο. Από εκεί και πέρα έχουμε χάσματα και αυτό βοηθάει στο να μεγαλώνει το αίσθημα του ενός για τον άλλον, να μικραίνει το αίσθημα του άλλου για τον άλλον και να γίνεται αυτό το συναρπαστικό - είτε παιχνίδι είτε κυνηγητό είτε μαρτύριο, είναι οπωσδήποτε συναρπαστικό. Εάν ρωτήσεις, βέβαια, από πού έχω βγάλει αυτά τα συμπεράσματα, από πόσα όρη και βουνά ερώτων πέρασα, θα σου πω από ελάχιστα. Αλλά έχω μια εμμονή στο θέμα και στην αξία του θέματος και το γεγονός ότι δεν το εξάντλησα και δεν το έζησα ίσως όσο έπρεπε και όσο το ήθελα -ίσως και όσο ήμουν προορισμένη να το ζήσω-, αυτό με έχει κάνει να αισθάνομαι ολίγον μελετήτρια του θέματος και σαν να έχω μια πείρα· την οποία δεν έχω, αλλά πιστεύω ότι καλά προσανατολίζομαι στο πώς το σκέφτομαι, στο πώς διακρίνω την εξέλιξη και την αντοχή αυτού του αισθήματος. Η αντοχή του είναι πάρα πολύ μικρή. Το αποσταγμένο κέρδος αυτής της ιστορίας της ερωτικής και του αισθήματος είναι αυτός ο βασανισμός. Του ενός. (...) Υπάρχει εκεί ένα άλλο άγνωστο που δεν πρόκειται να δούμε ποτέ. Αυτό, όταν πάψεις να το κυνηγάς, έχεις πεθάνει. Εγώ αισθάνομαι πολύ πεθαμένη. Πώς να το κυνηγήσω; Με τα 77 μου έτη; Οση φαντασία και να βάλω, να διορθώσω τα δεδομένα και τις πραγματικότητες, ε, η καημένη δεν μπορεί να κάνει θαύματα».
«Η ευγένεια με κατέστρεψε»
«...βλέπω ότι είχα μια ευγένεια η οποία με κατέστρεψε. Έκλεισε το δρόμο στη ζωή μου. Υπέμεινα πράγματα που δεν θα έπρεπε να υπομείνω, με το αιτιολογικό μιας ευγένειας: ότι θα πίκραινα, θα πείραζα, θα αναστάτωνα των άλλων τη ζωή. Τελικά, έκανα μια αφαιρετική κατάσταση, να περιμένω να μου δοθούν τα πράγματα που επιθυμώ, χωρίς να θέλω να τα πάρω διά της βίας. Αλλά αυτό ήταν μια ήττα. Καθαρή ήττα. Και άδικα αυτός ο φίλος, σήμερα, χθες ή προχθές ή επί έτη, είτε είναι υπαρκτός είτε είναι η φωνή της συνειδήσεως, μου είπε ότι θέλω να καπελώσω τον κόσμο. Δεν θέλω καθόλου να καπελώσω τον κόσμο. Να καπελώσω έναν άνθρωπο, ναι, θα το ήθελα. Και αν ένας άνθρωπος είναι όλος ο κόσμος για μας κάποια στιγμή... Ναι, ναι, βεβαίως. Γιατί όχι; Αν εννοούσε ότι είναι πολύ ακατάλληλη στιγμή για να καπελώσω έναν άνθρωπο ή όλο τον κόσμο, θα του απαντούσα ότι δεν είναι καθόλου ακατάλληλη η στιγμή, εφόσον αναπνέω, σκέφτομαι, αισθάνομαι και επιθυμώ».
«Η νίκη ανήκει στους ηττημένους»
«Πιστεύω ότι η νίκη ανήκει στους ηττημένους. Ζούνε πολλά φοβερά πράγματα μέσα τους αυτοί που ηττώνται. Γιατί το αντέχουν. Επομένως, αφού το αντέχουν, είναι βαθύτεροι νικητές. Φαντάζομαι ότι ένα αποδεικτικό τού πόσων εκατομμυρίων ετών είναι η ζωή είναι η αντοχή των κακών ενστίκτων».
«Με το θάνατο συμπράττουμε»
«Το έχω δει, και το έχω πει, και θα το λέω, ως μότο και ως επωδό σε κάθε μου κουβέντα και σε κάθε μου πράξη: μισή ντροπή δική μου για ό,τι έκανα, μισή του θανάτου. Διότι συμπράττουμε. Σε ό,τι κάνω, εγώ και αυτός. Πες έγραψα κακά ποιήματα, φταίει η ηλικία, φταίει ότι φοβάμαι το θάνατο... Το αποτέλεσμα είναι μισό δικό μου και μισό του υπευθύνου. Και υπεύθυνος είναι ο θάνατος. Αν δεν ήταν να πεθάνω, θα ήμουν πολύ καλύτερα».
«Ένα διαρκές, γόνιμο παράπονο»
«Σήμερα κάποιος φίλος, έτσι ιδιόρρυθμος και κακός και α-συναισθηματικός, με είπε διεκδικητική, ότι θέλω να καπελώσω όλο τον κόσμο. Α, και είπε ότι μου αρέσει πάρα πολύ να κάνω το θύμα. Δεν μπορώ να το πιστέψω αυτό, γιατί εγώ αισθάνομαι συνεχώς ένοχη. Πώς πάει αυτό μαζί; Πώς μου αρέσει να είμαι θύμα ενώ συγχρόνως είμαι ένοχη; Πάνε αυτά τα δύο μαζί; Περπατάνε; Και ένοχος και θύμα; Δεν μου ήταν ποτέ εύκολο να συνεννοηθώ με άνθρωπο, ούτε μπορούσα να καταλάβω γιατί δεν με κατάλαβαν οι άνθρωποι. Ούτε μπορούσα να καταλάβω γιατί ήταν τόσο διαφορετικοί από εμένα. Αυτό βέβαια ήταν πάρα πολύ αφελές από τη μεριά μου. Αλλά και πολύ χρήσιμο. Γιατί με είχε σε μια διαρκή ταραχή και σε μια διαρκή διαμαρτυρία και σε ένα πολύ γόνιμο παράπονο».
Δηλαδή, αν σας καταλάβαιναν οι άνθρωποι, δεν θα γράφατε ποιήματα; (ακούγεται off η φωνή της Κατερίνας Πατρώνη (δημιουργός ντοκυμαντέρ αφιερωμένο στη Κική Δημουλά).
«Νομίζω ναι. Πρώτα-πρώτα, αυτό θα με έκανε να παραιτηθώ από το να προσπαθώ να τους καταλάβω εγώ. Προσπαθώ να καταλάβω αυτόν που είπε ότι μου αρέσει να είμαι θύμα. Άραγε, από πού το είδε αυτό; Μπορεί να περάσω δυο-τρεις μέρες με αυτήν τη σκέψη. Δεν είναι λοιπόν άσχημη η πλάνη που δημιουργείς στον άλλον ή το χάσιμο. Εγώ πάντως, πρέπει να σου πω, ότι μάλλον υπήρξα θύμα, με την έννοια ότι με κατέβαλαν πάρα πολύ οι συμπεριφορές των άλλων. Μόνο κατά τούτο. Δεν με κατέβαλαν συντριπτικά. Δεν με ακολούθησε η συνέπεια σε όλη μου τη ζωή, ούτε τη διαμόρφωσα. Αλλά την ώρα που συνέβαινε, με καταρράκωνε».
«Έπρεπε να έχω ωριμάσει»
«Είμαι λίγο θυμωμένη, όπως αντιλαμβάνεσαι. Μ' εμένα. Διότι έπρεπε να έχω ωριμάσει. Να μην απορώ με τίποτα».
«Η ποίηση έχει τη λύπη της απορίας»
«Το ερώτημα είναι αν παρηγορεί η ποίηση. Παρηγορεί, με το να αποσπά την προσοχή της λύπης του αναγνώστη από την αιτία της. Και να την παρασύρει να προσηλωθεί σε μια άλλη μορφή λύπης, που δεν είναι υστερική, που δεν είναι πιεστική, που δεν βιάζεται να βιωθεί, που δεν έχει υπερβολές και ουρλιαχτά. Και αυτή είναι η λύπη της απορίας. Η ποίηση έχει τη λύπη της απορίας. Εάν ο αναγνώστης πάρει αυτό το πράγμα -και όχι να του αρέσει η ποίηση διότι παρηγορήθηκε που έχασε έναν άνθρωπο ή έναν έρωτα-, τότε έχει ωφελήσει η ποίηση. Αλλιώς, είναι μια θεραπεία, ένα σκεύασμα για εξωτερική επάλειψη μόνο».
«Τι ψάχνω;»
«Ψάχνω έναν βαθουλό άνθρωπο για τη σούπα μου. Αυτό ορίζει πάρα πολύ καλά την ηλικία μου, τις λίγες απαιτήσεις μου και πόσο δυσεύρετο είναι ένα απλώς βαθουλό πιάτο».
Της Όλγας Σελλά (απόσπασμα συνέντευξης το 2010, από το περιοδικό «Κ» της Καθημερινής)

Πηγή: duende-bite.blogspot.gr